Kudüs, 1517 yılında Osmanlı Sultanı Yavuz Sultan Selim tarafından Memlüklerden alınarak Osmanlı topraklarına katıldı. Osmanlı İmparatorluğu’nun dört yüz yıl süren Kudüs hâkimiyeti, Birinci Dünya Savaşı’nın sona yaklaşan çalkantılı döneminde, Aralık 1917’de İngiliz kuvvetlerinin kente girişi ile son buldu.
Bu kayıp, Osmanlı Devleti’nin Ortadoğu’daki stratejik konumunu yitirmesine ve Filistin topraklarının kaderinin değişmesine neden oldu. Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti, İttifak Devletleri (Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan) safında yer aldı ve İngiltere, Fransa gibi İtilaf Devletleri ile karşı karşıya kaldı.
1917’de İngiliz General Edmund Allenby’nin başında bulunduğu İngiliz kuvvetleri, yoğun çatışmalar ve kanlı bir dizi muharebe sonrasında, Aralık ayında Kudüs’e ulaştı. İngilizlerin “Filistin ve Sina Cephesi” olarak adlandırılan bu harekâtı, Osmanlı Devleti’nin Ortadoğu topraklarındaki hâkimiyetini ciddi şekilde sarsan ve bölgedeki diğer Osmanlı şehirlerini de tehdit eden bir stratejik hamleydi.
General Allenby’nin 11 Aralık 1917’de Kudüs’e girmesiyle Osmanlı hâkimiyeti resmen sona erdi. İngilizlerin Kudüs’ü ele geçirmesinin ardında yatan temel nedenlerden biri, Süveyş Kanalı’nın güvenliğini sağlamak ve Osmanlı’nın Mısır’a yönelik tehditlerini ortadan kaldırmaktı. Kudüs’ün kaybı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Suriye ve Filistin’deki askeri gücünün zayıflamasına neden oldu.
Kudüs Hangi Padişah Döneminde Kaybedildi?
1517 yılında Mısır Seferi’nin ardından Osmanlı hakimiyetine geçen Kudüs, Kanuni Sultan Süleyman döneminde de oldukça önemsenmiş, kentin surları yeniden inşa edilmiştir. Osmanlı Devleti Kudüs kentine özel bir önem göstermeydi. Bu durum hem dini hem de stratejik sebeplerden kaynaklanıyordu.
Ancak 20. yüzyıla gelindiğinde Osmanlı Devleti’nin özellikle 1. Dünya Savaşı’nda güç kaybetmeye başlaması, Kudüs üzerindeki kontrolünü de zayıflatmıştır. 1917 yılında 1. Dünya Savaşı sırasında Kudüs İngiliz güçleri tarafından Osmanlı’dan alınmıştır.
Bu dönemde Osmanlı tahtında, Sultan V. Mehmet Reşat bulunuyordu. Ancak aktif olarak ülkeyi yöneten isim İttihat ve Terakki yönetimiyle Enver Paşa’ydı. İngiliz General Edmund Allenby komutasındaki birlikler, Osmanlı ordusuna karşı başlattıkları saldırılar sonucunda 9 Aralık 1917’de Kudüs’ü ele geçirdiler. Bu olay, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde önemli bir kayıp olarak kayıtlara geçti.
Filistin ve Kudüs Hangi Cephede Kaybedildi?
Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü ile başlayan süreçte Filistin ve Kudüs, büyük güçlerin çekişme alanına dönüşmüştür. Birinci Dünya Savaşı’nda İngilizlerin bölgeyi işgali, bölgedeki siyasi dengeleri tamamen değiştirmiştir. İkinci Dünya Savaşı sonrası Birleşmiş Milletler’in Filistin’de Yahudi bir devlet kurulması kararını alması, bölgedeki çatışmaları daha da derinleştirmiştir.
Birinci Dünya Savaşı öncesinde Kudüs Osmanlı Devleti toprakları arasında bulunmaktaydı. Ancak tüm semavi dinler için kutsal bir yer olması sebebi ile işgale ilk uğrayan yerlerden biri de Kudüs olmuştur.
Filistin ve Kudüs hangi cephede kaybedildi? Sorusunun yanıtı ise Filistin ve Sina Cephesi olmaktadır. Bölge, Osmanlı Devleti’nden alınmak suretiyle İngilizler ve İngiltere’nin müttefik olduğu diğer ülkeler tarafından işgal edilmiştir.
(https://www.trthaber.com/haber/tarih/kudus-neden-onemli-osmanlidan-ingiltereye-9836.html)